Tymczasowe aresztowanie bez wątpienia można określić mianem dotkliwego środka zabezpieczajacego, a wręcz najsurowszego spośród wszystkich innych możliwości.
Nic dziwnego nie ma więc w tym, że uniknięcie izolacji w postaci tymczasowego aresztowania ma dla każdego oskarżonego niebagatelne znaczenie, ponieważ może wtedy odpowiadać z tzw. „wolnej stopy”.
Poręczenie majątkowe stanowi alternatywę dla środka izolacyjnego, jeśli odpowiednio spełni podstawową funkcję środków zapobiegawczych, czyli zapobiegnie bezprawnemu utrudnianiu postępowania karnego.
Obok poręczenia majątkowego można zastosować również inne środki zapobiegawcze, które w połączeniu okażą się wystarczające.
Na czym polega?
Z pewnością każdy zetknął się potocznie ujmując z „kaucją” w filmie czy serialu. Instytucja poręczenia majątkowego polega na przekazaniu zabezpieczenia finansowego, które zagwarantuje pewne działania oskarżonego, dzięki którym postępowanie karne prowadzone przeciwko jego osobie nie ulegnie zakłóceniom np. poprzez nakłanianie do składania fałszywych zeznań czy niszczenie dowodów rzeczowych.
Przedmiot poręczenia majątkowego
Art. 266 § 1 KPK „Poręczenie majątkowe w postaci pieniędzy, papierów wartościowych, zastawu lub hipoteki może złożyć oskarżony albo inna osoba.”
Może je złożyć zarówno krewny jak i osoba niespokrewniona, a relacje łączące ją z oskarżonym nie mają żadnego znaczenia.
Sąd określa wysokość, rodzaj i warunki poręczenia majątkowego, biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego i składającego poręczenie majątkowe, wysokość wyrządzonej szkody oraz charakter popełnionego czynu.
Istotna nowelizacja
22 czerwca 2021 roku weszła w życie nowelizacja dotycząca poręczenia majątkowego.
Art. 266 § 1a. KPK „Przedmiot poręczenia majątkowego nie może pochodzić z przysporzenia na rzecz oskarżonego albo innej osoby składającej poręczenie dokonanego na ten cel. Sąd albo prokurator może uzależnić przyjęcie przedmiotu poręczenia majątkowego od wykazania przez osobę składającą poręczenie źródła pochodzenia tego przedmiotu.”
Oznacza to, iż środki na poręczenie nie mogą pochodzić z przysporzenia dokonanego właśnie na ten cel, tak więc przykładowo pieniądze zebrane przez rodzinę w ramach „zrzutki” nie mogą zostać przekazane.
Zwrot lub przepadek
Przedmiot poręczenia podlega zwrotowi, jeśli zostaną zrealizowane cele postępowania karnego.
Przepada, gdy oskarżony uciekł, ukrył się, nie stawił się w wyznaczonym terminie w sądzie lub utrudniał postępowanie namawiając do nieskładania zeznań, preparując dowody rzeczowe lub zacierając dowody itp.
