Zmierzenie się z problemem spadkobrania wymaga od adwokata pewnej wrażliwości. Często zdarza się, że spadkobiercy są zagubieni, mają chaos informacyjny w głowie i nie bardzo wiedzą, co zrobić?
Spadkobierca ma trzy możliwości:
- może spadek przyjąć wprost (czyli wszystko);
- może spadek przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza (czyli ograniczając swoją odpowiedzialność za długi spadkowe do wartości czynnej spadku);
- może spadek odrzucić.
Dużo problemów rodzi termin odrzucenia spadku i tym właśnie dzisiaj się zajmę. Możemy odrzucić spadek w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o tytule swojego powołania.
Dam przykład, który dobrze tłumaczy, jak należy rozumieć tę normę prawną:
Ania jest powołana do spadku z ustawy (zmarł jej ojciec, który nie pozostawił testamentu). W terminie 6 miesięcy od otwarcia spadku, czyli śmierci ojca, Ania podjęła decyzję, że spadek odrzuci. Oświadczenie złożyła przed sądem. Wobec faktu, że Ania ma syna Tomka, to Tomek, żeby złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku ma 6 miesięcy, ale nie od otwarcia spadku (śmierci dziadka), ale od chwili, kiedy dowiedział się, że Ania złożyła oświadczenie przed Sądem o odrzuceniu spadku.
W uchwale z dnia 15 stycznia 1991 r., III CZP 75/90 (OSNCP 1991, nr 5-6, poz. 68), Sąd Najwyższy wyjaśnił, że jeżeli konkretny spadkobierca zostaje powołany do spadku z testamentu oraz należy do kręgu spadkobierców ustawowych, to – gdyby nie chciał dziedziczyć – musi złożyć osobne oświadczenia o odrzuceniu spadku w odniesieniu do każdej z podstaw, z których wynika jego powołanie do dziedziczenia.
Zostaje jeszcze jedna wątpliwość do omówienia, czy można odrzucić spadek przed tym, jak zostaliśmy powołani do spadku. Przykładowy Tomek wie, że jego matka Ania będzie chciała odrzucić spadek po dziadku i robi to przed swoją matką, np. u notariusza. Otóż zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19. października 2018 r. (III CZP 36/18) Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 KC, jest bezskuteczne. Innymi słowy należy poczekać na swoją kolej.
W razie pytań jestem do dyspozycji,
adwokat Łukasz Mikulski
tel. 531-926-926
