W momencie, gdy udajemy się do różnych instytucji państwowych, musimy liczyć się koniecznością uiszczenia opłaty w zamian za dokonanie pewnych czynności urzędowych. 

Opłata skarbowa to swego rodzaju ekwiwalent za zrealizowaną przez państwo usługę. 

Co podlega opłacie skarbowej?

Art. 1. 1. ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o opłacie skarbowej

Opłacie skarbowej podlega:

1) w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej:

a) dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,

b) wydanie zaświadczenia na wniosek,

c) wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji);

2) złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii – w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym.

Nie zapominajmy o tym, że opłatę skarbową zapłacimy również wtedy, gdy czynność urzędową, wydanie zaświadczenia lub zezwolenia realizować będzie podmiot inny niż organ administracji rządowej i samorządowej w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej. 

To samo dotyczy opcji, gdy składamy w takim podmiocie dokument stwierdzający udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii.

Co nie podlega opłacie skarbowej?

Art. 2 wyżej wspomnianej ustawy dokładnie precyzuje, co nie podlega opłacie skarbowej.

Przykłady:

• czynności  urzędowe, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu, który stwierdza udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawach: 

• • • • alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia; 
      • ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, rent strukturalnych, ulg określonych w przepisach szczególnych dla żołnierzy niezawodowych i osób odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów;
      • świadczeń socjalnych oraz w sprawach załatwianych na podstawie przepisów o pomocy społecznej, przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, przepisów o zatrudnieniu socjalnym oraz przepisów o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci;

• czynność urzędowa, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego;
• dokonanie czynności urzędowej i wydanie zaświadczenia w sprawie o zmianę imienia (imion) lub nazwiska osób, którym bezprawnie je zmieniono, a także zstępnych i małżonków tych osób.

Zwolnienia z opłaty skarbowej

Zgodnie z art. 7 ustawy o opłacie skarbowej zwolnione z jej opłacenia są:

• pod warunkiem wzajemności – państwa obce, ich przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne, siły zbrojne, międzynarodowe organizacje/instytucje i ich oddziały/przedstawicielstwa, korzystające na podstawie prawa z przywilejów i immunitetów, a także członkowie ich personelu, jeśli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Polski;
• jednostki budżetowe;
• jednostki samorządu terytorialnego;
• organizacje pożytku publicznego – jeśli załatwiają sprawy urzędowe, które wiążą się z nieodpłatną działalnością;
• osoby, które przedstawią zaświadczenie o korzystaniu ze świadczeń pomocy społecznej z powodu ubóstwa;
• osoby fizyczne, które prowadzą czynną ochronę gatunkową oraz jeśli mają gospodarstwa rolne, leśne, rybackie narażone na szkody wyrządzone przez gatunki zwierząt chronionych nieobjęte odszkodowaniem Skarbu Państwa.

Stawki opłat skarbowych

Wykaz przedmiotów opłaty skarbowej oraz jej stawki i zwolnienia określa załącznik do ustawy o opłacie skarbowej.

Przykładowo sporządzenie aktu małżeństwa to koszt 84 zł, decyzja o warunkach budowy i zagospodarowania terenu 598 zł. 

W przypadku złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii (od każdego stosunku pełnomocnictwa) stawka opłaty skarbowej wynosi 17 zł.

Gdzie dokonujemy opłaty?

Zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek. 

Nie udajemy się w tym celu do urzędu skarbowego.

Rada gminy może zarządzić pobór opłaty skarbowej w drodze inkasa.

Jeśli chcemy dokonać opłaty za pomocą przelewu, numer konta powinien figurować na stronie internetowej właściwego urzędu miasta lub gminy.

Przykład: Jan Nowak zawiera związek małżeński w Urzędzie Stanu Cywilnego w Lublińcu, opłatę za sporządzenie aktu małżeństwa wnosi na rachunek bankowy Urzędu Miejskiego w Lublińcu. 

Zwrot opłaty 

Opłata skarbowa podlega zwrotowi na wniosek, jeśli mimo zapłacenia opłaty nie dokonano czynności urzędowej oraz w sytuacji, gdy mimo zapłacenia opłaty nie wydano zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji).

Opłata skarbowa nie podlega zwrotowi po upływie pięciu lat licząc od końca roku, w którym dokonano zapłaty.